Het jaar in overzicht 2023
Onze missie
CitizenLab's missie is om sterke democratieën te bouwen door publieke besluitvorming inclusiever, participatiever en responsiever te maken.
De projecten uit 2023 met de meeste participatie
We hebben de 100 projecten met de hoogste participatiecijfers van 2023 onder de loep genomen en hebben verschillende trends gevonden rond onderwerpen, methodes en nationale voorkeuren.
Populairste projectonderwerpen
Mobiliteit
22%
Ruimtelijke planning
17%
Stadsleefbaarheid
17%
Pilootprojecten waar inwoners hun mening konden geven over thema's zoals het tijdelijk afsluiten van een straat om feedback te krijgen over verkeerspatronen, het verbeteren van het afvalbeheer, regels rond honden in de openbare ruimte of recyclage leidden tot hoge participatiecijfers. De combinatie van projecten rond zeer specifieke kwesties en complexere onderwerpen zoals strategische plannen - waarbij het gaat om na te denken over een meer leefbare stad in de toekomst - bleek zeer effectief.
De reden is duidelijk:
Dit zijn onderwerpen waar inwoners heel wat kennis over hebben en dus lokale experts in zijn. Hun ervaringen bieden tastbare oplossingen voor vragen als: "Hoe kunnen we deze straat fietsvriendelijker maken?" of "Hoe kunnen we onze binnenstad levendiger maken?". Dit komt niet alleen de lokale overheden ten goede bij het nemen van beslissingen, maar voegt ook een immense waarde toe aan de samenleving in bredere zin.
Case studies
De stad Düsseldorf plant meer groene ruimtes (Duitsland)
“Heb je er altijd van gedroomd om een stadsplanner te zijn?” Met deze intrigerende vraag heeft Düsseldorf de creativiteit van haar burgers aangewakkerd en hen uitgenodigd om actief hun lokale omgeving vorm te geven. Het project om een raamwerkplan voor groene ruimtes te ontwikkelen voor District 9, geleid door de marketingafdeling van Düsseldorf, verandert stadsplanning in een boeiende en gezamenlijke inspanning - met een beetje hulp van het CitizenLab-platform.
Door een interactieve mapping, konden bewoners specifieke locaties pinnen op een kaart met verschillende lagen en zo meerdere suggesties doen voor nieuwe groene ruimtes, speelplaatsen, of gemeenschappelijke open ruimtes.
Naast ideeën toevoegen op een kaart, konden de bewoners ook algemene suggesties doen op een ideeën-forum, of hun mening delen door middel van een enquête op het platform.
Bewoners waren heel genereus met hun inzichten, die gebaseerd waren op hun ervaringen, en kwamen samen tot oplossingen met veel impact: het participatie-team telde 800 enquêteresultaten en 100 concrete ideeën zijn ingezameld.
De meest populaire participatiemethode: Stemmen
Tot voor kort waren enquêtes en ideevorming de meest gebruikte methoden voor het verkrijgen van diepgaande inzichten. En terecht: ze zijn vooral effectief in de eerste fasen van de besluitvorming en helpen bij het begrijpen van complexe problemen.
Wij pleiten echter voor een meer geïntegreerde aanpak. Daarom hebben we dit jaar een reeks stemmethoden ontwikkeld om de kloof tussen inzicht en actie te overbruggen. Onze klantencommunity heeft deze methoden met veel enthousiasme in hun projecten toegepast en we hebben gezien dat dat tot 146% meer participatie leidde dan Enquêtes, wat tot nu toe werd beschouwd als onze meest toegankelijke participatiemethode - met andere woorden, de methode die leidt tot de hoogste participatie.
Case studies
De gemeente Culemborg betrekt de bewoners om een nieuw jaarlijks, cultureel evenement te kiezen (Nederland)
Culemborg heeft het plan om een nieuw jaarlijks cultureel evenement te introduceren, gericht op bewoners van alle leeftijden. Maar wat er pas echt innovatief is, is hoe ze dit aanpakken: de gemeente laat de bewoners beslissen!
Tot eind juli konden creatievelingen hun ideeën indienen voor een evenement dat een jaarlijks hoogtepunt moet worden in Culemborg. In augustus werden de inzendingen bekeken in het licht van de vooropgestelde criteria, werd er gekeken naar factoren zoals duurzaamheid en het potentieel op lange termijn. De top 3 van beste ideeën werd geselecteerd voor een publieke stemmingsronde.
Via de Goedkeuringsstem op het CitizenLab-platform, hebben 1020 mensen online gestemd terwijl er bijkomend 121 mensen offline hun voorkeur doorgegeven hebben. Dit illustreert de inclusiviteit van het hele project. De Goedkeuringsstem is één van de verschillende stemmingsmethodes in onze toolbox.
Wat hebben de topprojecten van 2023 met elkaar gemeenschappelijk? We identificeren 3 terugkerende patronen. Deze projecten:
1
Hebben de bewoners bevraagd over onderwerpen waar ze zelf expertise in hebben door hun link met de buurt.
2
Gaven de inwoners een hoge mate van invloed op het besluitvormingsproces of in ieder geval op de resultaten van het project.
3
Sloten de feedback loop - erkenden het belang van terugkoppeling naar de bewoners, niet alleen over de onmiddellijke resultaten van een bevraging, maar ook over de tussenliggende stappen, implementatieplannen en langetermijngevolgen.
Trends in participatie
In 2023, hebben we met lokale overheden gewerkt in 21 landen. Hier zijn een aantal trends per markt:
De meeste participatieprojecten werden gelanceerd in deze 5 landen:
Het Verenigd Koninkrijk met 20 projecten per jaar per klant
Chili met 13 projecten per jaar per klant
Nederland met 10 projecten per jaar per klant
Denemarken met 9.7 projecten per jaar per klant
De Verenigde Staten met 9.3 projecten per jaar per klant
De participatiecultuur van een land is een indicator voor de meest populaire participatiemethode(s) voor projecten:
-
Denemarken had de meeste open consultaties met methodes over de volledige participatieladder (variërend in mate van invloed van Stemmen tot Voorstellen).
-
Het Verenigd Koninkrijk lanceerde het afgelopen jaar de meeste projecten per klant, maar het merendeel van deze projecten gebruikte nog steeds één methode - enquêtes - om hun community te raadplegen.
-
In Nederland zagen we een sterke, communicatieve aanpak richting open participatie, met een hoger-dan-normale graad van gebruik van informele methodes.
Dus wat zegt dit ons?
Het is belangrijk om te vermelden dat er geen correlatie is tussen het aantal projecten dat gelanceerd werd en de behaalde participatiegraad. Het blijkt dat de doorslaggevende factor de participatiecultuur is. Hoe sterk die is, blijkt onder meer uit de variëteit aan gebruikte participatiemethodes, of de feedback loop gesloten wordt en hoe resultaten gerapporteerd worden. Daarnaast spelen ook de relevantie van het onderwerp en de communicatie-inspanningen van de lokale overheid een cruciale rol.
Laten we nog een aantal impactvolle projecten in de spotlights zetten die onze aandacht trokken in 2023:
Case studies
De stad St. Louis in de VS heeft 3.700 inwoners betrokken bij de beslissing over de besteding van $250 miljoen uit het Rams Settlement fonds
We weten uit ervaring dat sommige lokale overheden twijfelen om een open dialoog aan te gaan over gevoelige onderwerpen, omdat ze angst hebben voor de reacties of de complexiteit. We weten ook met zekerheid dat St. Louis niet één van deze lokale overheden is.
In 2023, deed de stad een gewaagde zet door hun CitizenLab-platform te lanceren rond de dringende maar delicate vraag: hoe moet het Rams Settlement fonds, ter waarde van 250 miljoen dollar besteed worden? De stad heeft zich geëngageerd om een grote, blijvende verandering door te voeren die de economie zal boosten, meer mensen zal stimuleren om in de stad te leven en hun leven beter te maken.
Het project startte met een online enquête om input te verzamelen rond de prioriteiten en grootste uitdagingen. Daarna werd de gemeenschap aangesproken om ideeën te delen die gelinkt waren aan deze prioriteiten en uitdagingen. In 2024, zal er een stemming zijn om de top-ideeën te identificeren voor implementatie.
De reactie van de gemeenschap was enorm: binnen de twee eerste dagen van het project hadden er al meer dan 1000 mensen zich geregistreerd op het platform om hun mening kenbaar te maken. Het enthousiasme bleef, want uiteindelijk hebben 3700 mensen deelgenomen aan het project.
Besluitvorming met inbreng van inwoners
Het is onze missie om inclusieve, representatieve en responsieve besluitvorming te ondersteunen. En hoewel de meeste overheden waarmee we samenwerken ook focussen op representatie in hun beslissingen, kan het proces vaak zwaar of intimiderend aanvoelen.
Zo lijkt het aanpakken van doelstellingen als de gevolgen van klimaatverandering, die meer dan de helft (55%) van de Europese burgemeesters in de Eurocities’ Pulse Mayors Survey als hun grootste doelstelling aangaven, misschien ontmoedigend. Toch kunnen eenvoudige, boeiende projecten gemeenschappen effectief betrekken bij deze belangrijke kwesties.
Zoals bijvoorbeeld de volgende twee projecten rond klimaatactie:
De gemeente Waddinxveen stimuleert bewoners tot klimaatactie met gratis bomen (Nederland)
Misschien ben je er klaar voor om jouw gemeenschap te betrekken bij een beleid, maar wil je de zaken luchtig houden, zowel voor je eigen leercurve als om deelname toegankelijk te maken voor meer mensen in jouw gemeenschap. Dit jaar heeft Waddinxveen dit gedaan door mensen uit te nodigen zich aan te melden om gratis een boom te winnen. In oktober stuurden ze alle winnaars een e-mail en in november deelden ze de bomen uit zodat de bewoners ze konden planten. Dit jaar, in februari, zijn ze van plan om statusupdates te krijgen van de bewoners die een boom hebben geplant door hen uit te nodigen om een foto te delen en tips om goed voor de boom te zorgen.
